Somelye Nedir?

Son dönemde ülkemizde aydın çevrelerde şaraba olan ilginin artmasıyla “somelye” olarak bilinen meslek grubu değer kazanmaya başladı. Artık, büyük şehirlerimizin önemli restoran ve şarap mekânları sunumu ve şarabı bilen yerli ve yabancı “somelye”ler bulundurur oldular. Doğrusu da bu zaten. Çok özel bir kültür içkisi olan şarabın üretimi kadar, doğru saklanması ve servisi de önemli. En basitinden, yeterince karaflanmamış, ya da yanlış sıcaklıkta servis edilen anlı sanlı şaraplar, sofrada küçülürler. Ödenen bedel de boşa gider.

“Somelye nedir?” diye sorulduğunda birçok kişi doğru tanım yapamıyor. “Somelye” Fransızcadan şarap literatürüne giren bir sözcük. Günümüzde bir mesleği tanımlayan uluslararası bir sözcük haline gelmiş durumda. Mesleğin tanımında “somelye”lere yemek servis elemanlarından farklı bir anlam yükleniyor: “Restoranlarda şarabı iyi tanıyan, şarap servis kurallarını bilen ve uygulayan, şarap-yemek uyumu hakkında tüketiciye bilgi veren servis elemanı.”

Ancak görev alanı bu kadarla da sınırlı değil. İyi bir somelye aynı zamanda, doğru şarabı restoranı için seçer, mahzende doğru koşularda saklar...

Sözcük Latince “Sommarius”tan türemiş.. “Yük” anlamını taşıyan bu sözcük, Kral V. Philippe döneminde, krala içki sunan kişilere verilen bir adlandırma olmuş. Sözcük gerçek anlamda Fransa’da, 18. yüzyıl sonu 19. yüzyıl başında “Belle Epoque (Güzel Çağ)” döneminde restoranlarda şarap servisi sanatkârı olarak yerleşmiş. Somelyenin sadece şarap için kullanılmadığını da söylemeliyim. Japonya’da “sake somelyeleri”, Almanya, Danimarka, Belçika gibi ülkelerde de “bira somelyeleri” var.

“Somelye nasıl olunur?” sorusu da sıklıkla sorulan bir soru. Farklı ülkelerde bu konuda çeşitli eğitim uygulamaları var. Bu konunun öncü ülkelerinden İngiltere’de ilk kez 1969 yılında somelye programı açılmış olsa da,1977 yılından beri Londra’da “The Court of Master Sommellier” adlı organizasyon tarafından uluslararası düzeyde sertifika programı açılıyor ve “Master Sommelier” diploması veriliyor. ABD’de de paralel bir diploma programı 1986 yılından itibaren “Court of Master Sommellier America’s” tarafından uygulanıyor. Fransa’da ise programları biraz daha farklı. Bu konuda eğitim almak isteyenler için Paris’te üç önemli okul var: “Le Cordon Bleu Paris”, “Ecole Superieure de Cuisine Française-Ecole Ferandi” ve Institut Paul Bocuse, École de management Hotellerie, Restauration, Arts culinaires...”

Somelye denildiğinde Londra’nın tanınmış restoranı ve şarap sunumunun en iyi mekânlarından biri olan “Fat Duck (Şişman Ördek)” restoranının baş somelyesi, değerli dostum, İsa Bal ile gurur duyduğumu da belirtmeliyim. Bir Türkün Londra’da böyle bir kariyer yapması yabana atılır iş değil. Son yıllarda ülkemizde somelyeleri organize etmeye çalışan genç somelye İlham Olam da bu meslekte hızlı adımlarla ilerliyor. Ne dersiniz ülkemizde de önemli bu meslek giderek değer kazanacak mı?